Notes
Ο Χαρίλαος Φιλιππίδης (1881 – 1949), ήταν κληρικός, θεολόγος και ακαδημαϊκός, ενώ θεωρείται από τις μεγαλύτερες μορφές μορφές της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας των νεοτέρων χρόνων. Γεννήθηκε στην Κομοτηνή, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα. Σε ηλικία δεκαέξι ετών εισήχθη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε μία εξαετία αργότερα. Το 1903 χειροτονήθηκε διάκονος, υιοθέτησε το ιερατικό όνομα Χρύσανθος και ακολούθησε το μητροπολίτη Κωνσταντίνο Καρατζόπουλο στην Τραπεζούντα, όπου άρχισε να διδάσκει στο "Φροντιστήριο" (Γυμνάσιο) της πόλης και να κηρύττει. Διατήρησε τη θέση αυτή ως το 1907, όταν με την οικονομική ενίσχυση κατοίκων της Tραπεζούντας έφυγε για σπουδές στο εξωτερικό. Παρακολούθησε μαθήματα στη Λειψία και τη Λωζάννη επί τέσσερα χρόνια, για να εγκατασταθεί στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ του ανέθεσε τη διεύθυνση και αρχισυνταξία του επίσημου πατριαρχικού οργάνου, του εντύπου "Εκκλησιαστική Αλήθεια". Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, κλήθηκε από τους Τραπεζούντιους να αναλάβει τη Μητρόπολή τους. Από τη θέση αυτή εργάστηκε σκληρά για την επιβίωση των διωκώμενων από τις τουρκικές δυνάμεις ελληνικών κοινοτήτων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου . Η προσπάθειά του αναγνωρίστηκε τόσο από τις ελληνικές αρχές, όσο και από τις εμπλεκόμενες δυνάμεις, με αποτέλεσμα ο Χρύσανθος να κληθεί να εκπροσωπήσει τον Ελληνισμό του Πόντου στο Παρίσι κατά τις ειρηνευτικές διασκέψεις το 1919. Με την επιστροφή του στην Τραπεζούντα, ο Χρύσανθος ξεκινά διπλωματικές επαφές με τη Γεωργία, ώστε να συμφωνηθούν τα σύνορα της σχεδιαζομένης αυτόνομης ελληνικής πολιτείας του Πόντου. Η μικρασιατική εκστρατεία και η επακόλουθη καταστροφή είχε ως συνέπεια ο Μητροπολίτης να καταφύγει το 1922 στην Αθήνα. Τέσσερα χρόνια αργότερα διορίζεται "αποκρισάριος" του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην Αθήνα, θέση που θα διατηρήσει μέχρι το 1938, όταν θα διαδεχθεί – κατόπιν επεισοδιακής εκλογής – στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών τον αποθανόντα Χρυσόστομο. Το 1940 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ με την εμπλοκή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανέπτυξε έντονη εθνική δράση, αρνούμενος να ορκίσει την κυβέρνηση Τσολάκογλου, στάση που είχε ως συνέπεια την καθαίρεσή του.